UÇAN ATLAR

 

Adı: Bir Kadının Yaşamından Yirmi Dört Saat

Yazar: Stefan Zweig

Baskı tarihi: 1 Şubat 2020

Sayfa sayısı: 71

Kitabın türü: Dünya Klasikleri, Edebiyat, Roman

Orijinal adı: Vierundzwanzig Stunden aus Dem Leben Einer Frau

Dil: Türkçe

Ülke: Türkiye

Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

Zweig bu novellası’nda bir kadının yaşamını bütünüyle değiştiren yirmi dört saatlik deneyimini anlatırken, insanda içkin saplantıların ve dayanılmaz arzuların sınırlarında gezinir. Özgürce ve tutkuyla içgüdülerinin peşine takılan bir kadının bu kısa ve yoğun hikâyesi, kadın kalbinin sırlarına ermiş ustanın kaleminde olağanüstü bir anlatıya dönüşür. Yapıtı için mekân olarak muhteşem atmosferiyle Fransız Riviera’sını seçen Zweig, 1920’li yılların sonlarında Avrupa’nın “kibar” tabakasının ikiyüzlü ahlak anlayışına yönelik eleştirel tavrıyla dikkat çeker.

 

ÖZETİ

19. Yy başlarında Fransız Reveransındaki bir pansiyonda birçok millette mensup zenginler, anlatıcı, Alman ve İtalyan evli iki çift, Danimarkalı bir adam, kibar bir İngiliz bayan olan Mrs. C. ve Lyonlu şişman fabrikatör ile onun narin, içine kapanık karısı Madame Henriette bulunmaktadır.

Bu otele genç ve yakışıklı kibar nazik ve vakur bir Fransız gelip yerleşmiş, bu yakışıklı ve erdemli adama kadınlar çok ilgi göstermişler ama bu genç adam Lyonlu şişman bir iş adamının iki çocuklu karısı, Henriette ile vakit geçirmeye başlamıştır.  Bir gün bu adam bir çay sohbetinden Henriette ile birlikte ortadan kaybolmuştur.

Bu olay pansiyondaki herkesi şaşkına çevirmiş, otuz üç yaşındaki evli bir kadın olan Henriette’nin çocukları ve kocasını bırakıp, iki üç saat içinde tanıdığı bu adamla kaçmış olması infiale ve tartışmalara yol açmıştır.

Alman bir kadın ”Bir yanda gerçek kadınlar vardır. Bir yanda fahişe ruhlu kadınlar, Bayan Henriette bu ikinci tip kadınlardan biriydi.”  Diye bir yorum yapar. Herkes bunun  ne kadar yanlış ve ayıp  olduğunu söylerken yazar, Henriette ‘i savunup  durumun belki de görüldüğü gibi olmadığını “ kolayca baştan çıkarılanlara göre kendini daha güçlü daha akıllı ve daha temiz hissetmek bazı insanlara haz veriyor … Henriette’in yeni macera ve aşk dolu yaşama imrendiği “için bunu yapmış olmalı diye savunur.

Tartışma büyünce  herkes tarafında saygı duyulan Mrs.C. uzlaşma sağlamaya çalışır. Mrs.C.  bir zavallı ve mutsuz  bir kadın olduğu anlaşılan Henriette’i küçümseyenlere karşı yazara destek verir ve yazarla yaşamından bir kesiti  paylaşmak  için yazardan  randevu ister.

Mrs.C. bu randevuda hayatından 24 saati yazara şöyle anlatır.

İtirafının nedeni de evli kadının kaçtığı Fransız gencinin,  itiraf edeceği ilişkideki adama benzemesidir.

Mrs. C genç yaşta kocasını kaybetmiş karamsar bir kimliğe bürünmüştür.  Melankoliden kurtulmak için gezilere çıkar ve gittiği Monte Carlo’ da kumar oynayanları izlemeye başlar. Kadın,  insanların ellerinden nasıl bir psikoloji içinde olduklarını yorumlamaya çalışırken bembeyaz eldivenli bir el dikkatini çeker.  Kadın bu adama hayran olmuştur. Fakat bu adam kumarda her şeyini kaybediyor olmasına rağmen tekrar kazanmak arzusu ile masadan kalkmamaktadır. Nihayet masadan kalkmış şuursuzca kaybolmuştur. Mrs. C kendine engel olamayıp adamın peşine düşer ve adamı bir bankın üzerinde çaresiz bir şekilde oturur iken bulur.

Adam yağmur yağmasına rağmen bankta oturmaktadır. Kadın onu alarak bir saçak altına çekip adama nereden geldiğini sorar. Adam, üzgün bir şekilde Nice’den geldiğini,  kalacak yeri olmadığını söyleyip “Yanlış adamı buldun ben beş parasızım” deyip kadını uyarmak ister. Çünkü bu adam, bu kadını kendisini ayartıp parasına göz diken bir kadın olduğunu zannetmiştir. 

Kadın o adama bir miktar para ile kalacak bir yer bulabileceğini söyleyince adam bu teklifi kabul eder. Adam ile kadın bir otele gidip birlikte olurlar. Sabah olduğunda Mrs. C büyük bir pişmanlığa kapılmıştır.  Adamın uyanınca kadın saat 12.00 ‘de kumarhanenin girişinde buluşmalarını söyleyip otelden ayrılmıştır.

Öğlen yemeğinde buluştuklarında adam hikâyesini anlatır. Avusturya’nın Polonya topraklarından soylu bir aileden gelmiştir.  Bir gün amcası ile bir at yarışından büyük bir para kazandıktan sonra kumara başlamıştır. Bu tutku yüzünden eğitim hayatı da bitmiş, hem de tüm servetini bitirip tüketmiştir.  Yemekten sonra kadın ve adam Riviera’da fayton gezisi yaparlar.

Mrs.C genç adama biraz para verip,  evine dönmesini ister. Genç adam kabul etmiştir. Ama kadın kendisi ile kalmak istememesinden dolayı hayal kırıklığı yaşar. Adamın kadının yanında kalmak gibi bir düşüncesi olmamıştır.  Oysa Mrs.C , tıpkı  bu gün o genç adamla kaçan Henriette gibi o adamla kaçıp gitmeyi ummuştur. Adam ile kadın akşam trenine bilet alıp ayrılmışlardır.

Fakat Mrs.C için bu şekilde ayrılmak çok acı gelmektedir. Sonunda trene binip o adama yetişmeye ve onunla kaçmaya karar verir. Fakat eşyalarını toplamak için zaman kaybetmiş ve treni kaçırmıştır. .

Artık o adamla birlikte gittikleri yerlere gitmeye ve o anıları yaşamayı istemeyi ummaktadır. O adamı ilk kez gördüğü kumarhaneye gidince adamı orada görmüş ve inanılmaz sevinmiştir.  Adam o akşamki gibi kumar oynamaktadır. Kadın adama çok yaklaşmış ama adam onu fark etmemiştir.

Kadın o adama yaklaşarak masadan kaldırmak ister ancak kumar tutkunu genç adam, kadını tersleyerek “siz kim oluyorsunuz, beni rahat bırakın“ diye bağırmış, yüzlerce kişi içinde kadını rezil etmiştir. Bu adam, ilk önce onu tanımamış onunla ilgilenmemiş hatta onu aşağılayarak kumarhaneden kovmuştur. Kadın oradan ayrılmış ve hiç kimsenin kendini tanımadığı bir Fransız kasabasına yerleşmiştir.  Yaşadığı bu onur kırıcı hatırayı uzun müddet atlatmaya çalışmıştır.

“…Nasıl olup da birden size başımdan geçen olayları anlatmaya karar verdiğimi anlıyorsunuzdur. Siz Madam Hernriette’i savunup bir kadının yaşamında yirmi dört saatin nasıl kökten değişilebileceğini söylediğinizde orada ben kendi yaşamımı buldum. İlk kez kendimi onaylanmış hissettim…”