Karbon Ayak İzi Nedir? Karbon Ayak İzini Azaltmak İçin Öneriler.Karbon Ayak İzimizi Nasıl Azaltabiliriz?
Karbon Ayak İzi; küresel ısınmanın başlıca sorumlusu olarak
gösterilen, sera etkisine yol açan gazların oluşumuna neden olan ve fosil
yakıtların kullanımıyla atmosfere yayılan karbondiyoksit (CO2) salımının
bireyin ve şirketlerin doğrudan veya kullandığı ürünlerin üretimi açısından
enerji kullanımıyla dünyaya bıraktıkları zarar anlamına gelmektedir
Karbon Ayak İzi
Her bir birey yaşadığı yere ve yaşam şekline göre farklı
miktarda karbon salımına neden olur. Yediğimiz gıda tipinden ulaşım şeklimize
ve elektrik tüketimimize göre hepimizin karbon ayak izi farklıdır. Örneğin
araba kullanırken yaktığımız benzin, evi ısıtırken kullandığımız enerji ve
yediğimiz gıdaların üretim süreci, belirli bir miktar karbondioksit salınımına
neden olmaktadır.
Karbon ayak izinde en büyük payı olan faktörler şunlardır:
1. Enerji tüketimi: Ulaşım, endüstriyel işlemler, elektrik ve
fosil yakıt kullanımı yüksek miktarda enerji tüketimine sebep olur.
2. Sanayileşme: 20. yüzyılın ortalarından itibaren
sanayileşmeyle birlikte karbondioksit salımı kontrolsüz ve çok hızlı bir
şekilde arttı ve artmaya devam ediyor.
3. Hayvancılık: Artan et tüketimiyle birlikte besi
hayvanlarının seri üretime geçmiş olması atmosfere fazla miktarda metan gazı
salınımına neden olmaktadır.
4. Atık maddeler: Hangi işlem ya da aktivite sonucu olursa
olsun, Dünya’daki atık madde miktarı oldukça yüksek bir seviyede. Bu durum aynı
zamanda Dünya’nın doğal kaynaklarına ve yaşam alanlarına da zarar veriyor.
5. İnsan faaliyetleri: İnsanların günlük hayatlarında birçok
işi verimli ve hızlı bir şekilde yapma adına edindikleri alışkanlıklar da
karbon ayak izinde büyük bir paya sahip.
Karbon Ayak İzimizi Nasıl Azaltabiliriz?
Enerji tasarrufu yaparak ve bazı alışkanlıklarımızı
değiştirerek karbon ayak izimizi azaltabiliriz. Örneğin, araba kullanmak yerine
otobüs veya tren gibi toplu taşımayı kullanmak sebep olduğumuz karbon
salınımını azaltacaktır. Evlerimizde tasarruflu ampul kullanmak, evimizin ısı
yalıtımını güçlendirmek, mümkünse yenilenebilir enerji kaynağı kullanmak da
karbon ayak izini azaltmakta etkilidir. Sığır ve kümes hayvanları da sera gazı
salınımında etkili oldukları için, bu hayvanlara olan talebi ve dolayısıyla
üretimi azaltmak adına daha az kırmızı et tüketebilirsiniz. Ayrıca ağaçlar
karbondioksiti emip oksijen üretirler. Bu sebeple doğaya olan borcumuzu az da
olsa ödeyebilmek için ağaç dikebiliriz.
Karbon Ayak İzini Azaltmak İçin Öneriler
- Araba düşük güçlü (küçük) olmalı, yürüyerek gidilebilecek mesafeler yürünerek, uygun şartlar varsa bisiklet kullanılarak kat edilmelidir. Arabayla işe gitmek mecburiyeti varsa araba paylaşılmalıdır. Aracını uygun hızda kullanılarak ve takip mesafesi korunarak gaz-fren olayından kaçınmak, önemli miktarda yakıt tasarrufu sağlar.
- Atıkların azaltılması, imalatçıların gereksiz ve tabiatta bozulmayan ambalaj malzemeleri kullanmamaları, ambalajsız tüketilebilecek ürünlerin ambalaj kullanmadan tüketilmesi, karbon ayak izini küçültür. Bitkisel ve hayvansal artıkların çöpe atılması yerine bahçede ya da belde parklarında tabii gübre olarak kullanılması, geriye dönüşüm konusuna özen gösterilmesi, gerekli olmadıkça çok küçük miktarlarda ambalajlanmış gıda ürünlerinim tüketilmemesi yine pozitif etki eder.
- Doğal gaz yerine ısınmak için Güneş enerjisi kullanmak. Bu yolla doğal gaz faturalarındaki meblağ yılda yüzde 70 oranında azalabilir. Kaloriferlerin petek ısıları en alt düzeyde tutulmalı, binalar yeteri kadar havalandırılmalıdır. Buralarda yapılacak iyi bir ısı yalıtımı doğal gaz faturaları meblağını ve karbon ayak izini küçültmede önemli bir rol oynar.
- Elektrik için yenilenebilir enerji kullanmak, tasarruflu ampuller, buzdolapları, klima cihazlarını tercih etmek.
- Seyahatlere mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarıyla çıkmak, tatillere uçakla gitmek. Yerel otobüs, tren hizmetleri kısa mesafeler için kullanılmalıdır.